Forex piyasasında herkes grafik okuma yeteneğinin bir gün “sihirli değnek”e dönüşeceğine inanır. Mumlar, destek-direnç çizgileri, RSI, MACD… Bunları öğrenince artık hata yapmayacağını düşünürsün. Ama gerçek şudur: En çok hata, en çok bilgiyle yapılır. Çünkü grafik, sadece teknik bir araç değil; aynı zamanda kişisel beklentilerimizin aynasıdır.
Görmek İstediğini Görmek
Yatırımcıların grafiklerde yaptığı en büyük hata, analizden çok yorum yapmalarıdır. Bir trend çizgisi çizerken aslında kendini onaylamaya çalışırsın. “Buradan döner çünkü öyle istiyorum” düşüncesi, teknik analizle hiçbir ilgisi olmayan bir arzudur.
Bu durum, özellikle kayıptan çıkan pozisyonlarda çok sık yaşanır. Zihnin, “bu sefer kazanmalıyım” baskısıyla grafikte olmayan sinyalleri üretir. Ve böylece kişi, analiz değil dilek çizgileri çizmeye başlar.
Aşırı Göstergelerle Boğulmak
Göstergeler elbette faydalıdır. RSI, Bollinger Bandı, MACD gibi araçlar doğru kullanıldığında müthiş destek sağlar. Ama her grafiğe aynı anda 4-5 gösterge eklemek, bir noktadan sonra karar vermeyi zorlaştırır.
Yatırımcı, birbirini çürüten sinyallerle karşı karşıya kalır. RSI al diyor, MACD bekle diyor, fiyat trend çizgisinde sıkışıyor… Ve sonunda karar alma mekanizması kilitlenir. İşte bu noktada yapılan işlem, bilinçli değil rastlantısal olur.
Her Formasyon, Formasyon Değildir
Forex forumlarında ya da videolarda sıkça duyarsın: “Burada bir omuz-baş-omuz var”, “Bu net bir flama formasyonu” vs. Ama gerçek şu ki, birçok grafik yapısı, sonradan uydurulmuş yorumlardır.
Formasyonlar ancak belirli kriterleri taşıdığında geçerlidir. Rastgele benzetmelerle formasyon çıkarmaya çalışmak, seni yanıltır. Çünkü grafiğe baktığında sadece kanıt arıyorsan, zaten objektifliğini yitirmişsindir.
Destek-Direnç Yerine Umut Çizmek
Destek ve direnç çizgileri, teknik analizde en temel araçlardandır. Ancak bu çizgiler öylesine esnetilir ki, bazen sadece “tutsun diye” çizildiği bile olur. Aslında çizilen şey, piyasa davranışı değil; yatırımcının umududur.
Gerçek destek ve direnç seviyeleri, fiyatın gerçekten tepki verdiği alanlardır. Ama bazı yatırımcılar, pozisyonlarının zarar etmemesi için çizgileri aşağı ya da yukarı kaydırarak kendini kandırır. Bu, fark edilmeden yapılan bir psikolojik savunma mekanizmasıdır.
Tek Bir Zaman Dilimine Mahkûm Kalmak
Birçok yatırımcı, sadece 5 dakikalık ya da sadece 1 saatlik grafiklere bakar. Ancak bu, piyasanın tamamını görememek demektir. Çünkü büyük resim olmadan küçük detayları yorumlamak, tahmin oyununa döner.
İdeal olan, zaman dilimlerini karşılaştırarak ortak bir yapı çıkarmaktır. Çünkü trend, genellikle büyük zaman diliminde oluşur; kısa grafikler ise sadece gürültüdür.
Sonuç: Grafik Sana Yalan Söylemez, Sen Onu Yanlış Yorumlarsın
Forex’te grafik, ne gösteriyorsa onu gösterir. Yalan söylemez. Ama sen kendi beklentilerinle, duygularınla ve arzularınla o grafiği bambaşka bir hale sokabilirsin. Asıl mesele, grafiğe değil; ona bakan zihne hâkim olmaktır.
Unutma, grafik analizi teknik olduğu kadar psikolojiktir de. Gördüğünü değil, görmek istediğini çizersen; ne kadar bilgiye sahip olursan ol, sonuç değişmez.