Forex piyasasında her yatırımcının bir deftere yazması gereken ilk cümle şu olabilir: “Herkes aynı hataları yapar, ta ki o hataları gerçekten yaşayana kadar.” Bu cümle hem acıdır hem gerçektir. Çünkü forex dünyasında teorik bilgiyle gerçek tecrübe arasında ciddi bir uçurum vardır. Ve bu uçurum, aynı hataların defalarca yapılmasına neden olur.
Aceleyle Açılan İlk İşlem
Yeni başlayanların büyük çoğunluğu, işlem açmak için sabırsızlanır. Bilgi birikimi, strateji, plan… Bunların hiçbiri umursanmaz. Önemli olan “piyasaya bir an önce dalmak”tır. Bu, birçok yatırımcının ilk hatasıdır. Ve ne yazık ki bazıları, o ilk yanlış pozisyonun duygusal etkisinden uzun süre kurtulamaz.
Kayıptan sonra telafi işlemleri başlar. Daha büyük kaldıraç, daha kısa vadeli hedefler, daha az analiz. Bu zincir, bir noktada hesabın dayanamayacağı yükü taşımasına sebep olur ve süreç, hüsranla sonuçlanır.
İşlem Günlüğü Tutmamak
Başarı, istikrardan gelir. İstikrar ise farkındalıktan. Ancak birçok yatırımcı, geçmişte yaptığı işlemleri analiz etme zahmetine girmez. “Ne olmuştu da o işlem zarar etmişti?” sorusunu sormak yerine, genellikle suç piyasaya, brokera veya şansa atılır.
Oysa her işlem, geride bir iz bırakır. Bir mantık zinciri, bir ruh hâli, bir karar süreci… Bunlar yazılmadığı sürece, aynı koşullarda aynı hatayı tekrar etmek kaçınılmaz hale gelir. Günlük tutmak belki sıkıcıdır ama ilerlemenin olmazsa olmazıdır.
Başkasının Stratejisini Körü Körüne Taklit Etmek
Birçok yatırımcı, sosyal medyada, YouTube’da veya forumlarda gördüğü “başarılı” trader’ların sistemlerini birebir kopyalamaya çalışır. Ancak gözden kaçan bir şey vardır: Her trader’ın psikolojisi, zaman yönetimi, risk algısı ve tecrübesi farklıdır.
Bir başkasının stratejisi onun elinde çalışırken, senin elinde sonuçsuz kalabilir. Bu durum moral bozar, özgüveni kırar ve sonunda stratejiye değil, kendine olan güven azalır. Aslında hata stratejide değil, onu kendine göre uyarlamadan uygulamakta yatmaktadır.
Zarar Etmeyi Kabullenememek
Forex’te kazanmak kadar, kaybetmeyi de bilmek gerekir. Ancak çoğu yatırımcı zararda olan bir pozisyonu kapatmak yerine, “belki döner” umuduyla saatlerce, bazen günlerce bekler. Zarar büyüdükçe umut artar, mantık azalır. Sonunda hem sermaye gider hem moral.
Zararı kabullenmek, zayıflık değil; disiplindir. Ve bu disiplin, seni uzun vadede piyasada tutacak olan en değerli becerilerden biridir.
Hep Daha Fazlasını İstemek
Kar elde eden birçok yatırımcı, pozisyonu planladığı yerden kapatmaz. Çünkü iç ses şöyle der: “Biraz daha gitsin, sonra kapatırım.” Bu da çoğu zaman kârın silinmesine hatta zarara dönüşmesine sebep olur. Açgözlülük, forex’in sessiz ama sinsi tuzaklarındandır.
Planlı çıkış noktaları, kâr kadar önemlidir. Forex, sabırlı ama kararlı olanlara kazandırır. Kendine koyduğun sınırları bilmek, aşırıya kaçmaktan daha değerlidir.
Aynı Hatayı Yapmak Normaldir, Ama Ders Almamak Tehlikelidir
Forex’te hata yapmamak imkânsızdır. Ancak aynı hatayı defalarca yapmak, gelişimin önündeki en büyük engeldir. Bir işlem kaybettirir, ama onun ardından gelen farkındalık seni kazanan bir yatırımcıya dönüştürebilir.
Bu yüzden her yatırımcının yapması gereken şey, yaptığı hataları görmek, onları yazmak, analiz etmek ve gerektiğinde bir süre ara verip düşünmektir. Hatalar öğretmendir, sen yeter ki dinlemeyi bil.